Yangi tuĝilgan chaqaloqlar haqida faktlar.
1. Yangi tug’ilgan chaqaloqlar ko’z yoshlarsiz yig’laydilar. Gap shundaki, ularning lakrimal bezlari yetarli darajada rivojlanmagan. Yangi tug’ilgan chaqaloqlar taxminan 1 oyligida ko’z yoshlari bilan yig’lay boshlaydilar.
2. Yangi tug’ilgan chaqaloqning miyasida elektr impulslarini uzatuvchi nerv hujayralarining ko’p qismi mavjud. Bu hujayralar o’lganda, ular tiklanmaydi, shuning uchun yangi tug’ilgan chaqaloqlarda kattalarga qaraganda ko’proq miya hujayralari mavjud. Yoshimiz ulg’aygan sari miya hujayralari orasidagi aloqalar qisqaradi. Bu bolalarga diqqatni jamlashga imkon beradi, lekin ijodkorlikni pasaytiradi.
3. Kichkintoylar o’zlarini òzlari qo’rqitishlari mumkin. Yangi tug’ilgan chaqaloqlar uchun dunyodagi hamma narsa ajoyibdir. Ular har qanday baland tovushlardan, hatto o’zlarining yig’lashlaridan qo’rqishlari mumkin.
4. Yangi tug’ilgan chaqaloqlarning ta’m sezishi kattalarnikiga qaraganda kattaroq maydonni egallaydi. Chaqaloqlar shirin, nordon va achchiq ta’mlarni ajrata oladilar. Yangi tug’ilgan chaqaloqlarda tilda, bodomsimon bezlarda va tomoqning orqa qismida ta’m sezgichlari mavjud.
5. O’g’il bolalar va qizlarning miyasi turlicha rivojlanadi. Hayotning dastlabki uch oyida o’g’il bolalarning miyasi tezroq o’sadi, ayniqsa vosita qobiliyatlari uchun mas’ul bo’lgan qism. Qizlarda esa sezgilar bilan bog’liq miya sohasi tezroq shakllanadi.
6. Bolalar tug’ilishdan oldin ham hid va ta’mni his qilishni boshlaydilar. Shuning uchun, yangi tug’ilgan chaqaloqlar onasining hidini yaxshi bilishadi. Agar siz onaning ro’molchasini yoki ko’ylagini bersangiz, chaqaloqlarni tinchlantirish osonroq. Biz tabiiy hid haqida gapiramiz. Shuning uchun, chaqalog’ingiz hayotining birinchi haftalarida ifodali parfyumni ishlatmaslik yaxshiroqdir.
7. Yangi tug’ilgan chaqaloqning oshqozoni yong’oqning o’lchamidir. To’g’rirog’i, findiq bilan. Shuning uchun chaqaloqni tez-tez ovqatlantirish kerak. Uning oshqozonida kerakli miqdordagi sut uchun etarli joy yo’q. Kichkina oshqozonda havo pufakchalari ham joy egallaydi. Sut uchun joy bo’shatish uchun chaqaloq g’imirlashi kerak.
8. Yangi tug’ilgan chaqaloqlarda kattalarga qaraganda ko’proq suyaklar mavjud. Tug’ilganda odamlarda 300 ga yaqin, kattalarda esa 206 ga yaqin suyaklar bo’ladi. Bola o’sib ulg’aygan sayin uning suyaklari mustahkamlanib, ba’zilari bir-biriga yopishadi.
9. Bolalar tug’ilishdan boshlab suzishlari mumkin. Yangi tug’ilgan chaqaloqlar suv ostida nafaslarini kattalarga qaraganda uzoqroq ushlab turishlari mumkin. Bu tug’ma omon qolish instinkti bilan bog’liq. Vaqt o’tishi bilan chaqaloqning miyasi omon qolishni nazorat qilish uchun etarli darajada rivojlanadi. Bu sodir bo’lgunga qadar, yangi tug’ilgan chaqaloqning instinktlari yordam beradi.
10. Yangi tug’ilgan chaqaloqlar oq shovqin bilan tinchlanadilar. Monoton tovushlar chaqaloqqa ona qornidagi tovushlarni eslatadi. Shuning uchun yangi tug’ilgan chaqaloqlar changyutgich, sochlarini fen mashinasi yoki dvigatelning shovqini bilan uxlab qolishadi — bularning barchasi oq shovqin.
