Бизнесда Узингиздек булинг

Biznes reja

Узингиздек булинг

 

Таникли булишга харакат килаётган бизнесменлар билан нималар руй беради? Юкоридан келиб гапириш, расмий мурожат, сунъий дустона муносабат, юриди жаргон ва шу кабилар. Уларнинг хатини укиганингизда уни худди робот ёзгандек туюлади. Бундай компаниялар сизга мурожаат килишади, сиз билан мулокот килишмайди.

 

Бу каби профессионаллик никоби — беъманиликдир. Лекин барибир кичик компаниялар бу стилга таклид килишади. Улар агар узлари хакида маъноли, ажойиб гапиришса, худди профессионаллар каби мухим ахамиятли компания булиб коламиз деб уйлашади. Аслида эса узини бундай тутиш ахмокона куринади. Уни устига узингизни проффессионал курсатиб, сиз кичик компанияларнинг энг мухим афзалликларидан бирини курбон киласиз. Бу афзаллик эса, атрофдагилар билан туҒри ва оддий алока килишда, хеч бир юридик ва PR-булимларининг заруратисиз, муносабатга киришиш имкониятидир.

 

Уз куламингизга муносиб жаранглашнинг хеч бир уятли жойи йук. Узини хакконий тута олиш — бизнес юритишнинг энг окилона услубидир. Биринчи таъсурот купинча тил ёрдамида яратилар экан, унда ёлҒОндан бошлашнинг нима кераги бор?

Узингизча булишдан куркманг.

 

Яъни каерда булишидан катъий назар- электрон почтада ёзишишдами, буюртмаларни расмийлаштиришдами, блогларда постлар ёзишдами, интервью ва такдимотлар вактидами ва бошка холлардами, узингизга муносиб тилда гаплашинг. Дустларингиз билан кайси тилда гаплашсангиз, мижозларингиз билан хам шу тилда гаплашинг. Ҳар хил жаргон ва алохида сленглардан фойдаланманг. Агар оддий сузлар билан муаммони хал этиш имкони булса, жарангдор сузлардан фойдаланманг. “Монетизация” ва “транспарентлилик” хакида гапирманг, кандай килиб пул топиш ва халол булиш хакида гапиринг. Туртта суз керак булган жойда, етитасидан фойдаланманг.

Ходимларингизни хатларни мана бунга ухшаш юридик иловалар билан якунлашга мажбур килманг: “Бу e-mail-хат, айнан тегишли кабул килувчи (кабул килиб олувчилар)гагина аталган булиб, у махфий сакланиши ва ахборотнинг таркаб кетмаслиги керак”. Бу худди компаниянгизнинг: “Биз сизга ишонмаймиз ва буни судда исботлаймиз” деган хати билан баробардир. Одамларни шу тарика сиз билан хотиржам алока урнатишларига эришишингизда омад тилаймиз!

Ёзганда уни укилиши учунгина ёзинг, шунчака ниманидир ёзиш кераклиги учун эмас. Ёзганларингизни овозингизни чикариб укинг. У хакикатдан хам кимгадир урожаат килаётганингиз каби жаранглаяптими? Матнни иложи борича сухбат рухида ёзишга харакат килинг. Хат ёзиш услуби расмий булиши кеарак деб ким айтди? Сузларни коҒОЗга тушираётганингизда, уз шахсий фикрлаш тарзингиздан воз кечишингиз керак деб ким айтди? К,оидалар хакида унутинг. Мулокот килинг!

Ёзаётганингизда уни бошка одамлар хам укиши мумкинлиги хакида уйламанг. Айнан кимга ёзаётган булсангиз уша одам хакида уйланг ва унга атаб ёзинг. Матнни купчилик укиши мумкин деб ёзиш эса, гапларнинг бир- бирига ковушмаслигига ва купол булиб чикишига олиб келади. Айнан аник манзилга мурожаат килиш билан эса, сиз укни катта эхтимол биан аник нуктага теккиза оласиз.

Туртта карфдан иборат сузлар

Бизнесда умуман ишлатишга арзимайдиган бир канча сузлар мавжуд. Йук, бу сиз уйлаган сузлар эмас. Булар бутунлай одоб чегарасидаги сузлар — зарур (need), шарт (must), кила олмайман (can’t), осон (easy), факат (just), ягона (only), тез (ғast). Улар худди кизил байрок каби, соҒлом мулокотнинг йулида тусик булади. Улар душманона муносабатларни келтириб чикаришади, самимий мухокамаларни бузишади ва лойихаларнинг ушланиб колишига сабаб булади.

Сиз бу сузлардан фойдаланиш билан, сиз факат ок ва кора рангларгина мавжуд дунёга тушиб коласиз. Лекин хакикат камдан-кам холлардагина бу рангларнинг узидангина иборат булади. Бу сузларни укиганда одамларнинг асаблари бузилади ва бу асабийлашиш муаммоларни келтириб чикаради. Мутлако хафагарчиликлар келиб чикмайдиган холатлар эса, карма-каршилик ва кескин муносабатларни келтириб чикариши мумкин.

Бу сузларнинг кандай куркинчли жихати мавжуд?

Зарур. Жуда камдан-кам нарсаларгина хакикатдан хам уларни бажариш кераклигига зарурат сезади. “Зарур”нинг урнига “мумкин” ёки “сиз бу хакда нима деб уйлайсиз?” ёки “бу кандай жаранглаяпти” деб айтиш яхширок.

қила олмайман. Сиз “кила олмайман” десангиз хам аслида, уни кила оласиз. Баъзида “кила олмайман” тескари маъно англатади: “Биз бу махсулотни хозир сотувга чикара олмаймиз, чунки у хали тайёр эмас”. Ёки: “биз бунинг учун бошка вакт сарфлай олмаймиз, чунки уни сотувга чикаришимиз керак”. Бу тасдикларнинг иккаласи хам тқри булиши мумкин эмас. Ёки, бир дакика шошмай туринг, эхтимол, мумкиндир?

Осон. Бу сузлардан одатда бошкаларнинг ишини таърифлаганда фойдаланилади. “сен буни осонгина уддалайсан, туҒрими?”. Лекин, эътибор беринг: “узининг шахсий мажбуриятини одамлар камдан-кам холларда “осон”деб таърифлашади” Узларидан суралганда, улар аввалига: “Топширикни бир куриб чикишимга рухсат берчи”, дейишади, лекин бошкаларга шунчаки: “Бу осонгина топширикни бажар”, деб айтишади ва ёзишади.

Бу сузлар купинча бахс-мунозаралар вактида юзага чикади (шкхунингдек уларнинг амакиваччаларига хам эътибор беринг: “хаммаси”, “хеч ким”, “хар доим” ва “хеч качон”). Бу сузлар икки тараф уртасида танлов утказишга мажбур килиб, мухокамадаги иштирокчиларни бурчакка тикиб куяди. Ҳар кандай компромисс, хар кандай иккиланилган карорлар бу ерда рад этилади. Бир суз билан айтганда одамлар пешонасини бир-бирига уришади.

Бу сузлар айникса, бир вактда ишлатилганда хавфлирок булади: “Биз бу функцияни дархол кушишимиз керак. Биз бу функциясиз сотишни йулга куя олмаймиз. Бу бор йуҒи бир кичкина детал, шунинг учун уни жорий этиш осон булади. Сиз бу топширикни тезда уддалашингиз керак”. Бор-йуҒи 31 суз юзлаб йуналишдаги гапларни келтириб чикаради. Бу рецепт эса халокатдтир.

“Иложи борича тезрок” — бу захар

“Иложи борича тезрок” иборасини такрорлашга чек куйинг. Ходимларингиз сизни аллакачон тушунишди. Уларнинг узлари хам бу ишни имкон кадар тезрок бажаришни хохлашяпти.

“Иложи борича тезрок” иборасини хар бир талабда ишлатавериб, сиз барча ишлар баб-баравар жуда мухим ахамиятга эга эканлигини айтаяпсиз. “Тенглаштириш” мазкур холатда мухим ахамиятлиликнинг йуклигини билдиради. (шуниси кизикки, одатда, хар бир топширик аслида, сизга мазкур топширикнинг хакикий ахамиятини аниклашга туҒри келмагунига кадар, юкори даражада мухим ахамиятга эга булади).

“Иложи борича тезрок” ибораси худди инфляцияга ухшайди. У бу ибора ишлатилмаган хар кандай талабни кадрини тушириб юборади. Сиз буни тушуниб етмагунингизча, ходимларнинг ишни бажаришга мажбур киладиган ягона усул, куп ишлатиладиган “Иложи борича тезрок” ибораси булиб колаверади.

Купгина топшириклар бундан фаркли равишда, бундай турдаги васвасани талаб килмайди. Шунинг учун, у ёки бу вазифанинг дархол бажарилмаслигидан хеч ким ишини йукотмайди ва улиб колмайди, компания эса жуда куп маблаҒ йукотмайди. Топшириккни иложи борича тезрок бажариш талаби эса, стрессни юзага келтириб чикаради, окибатда ходимларнинг тинкаси курийди ва ёмон натижаларга олиб келади.

Шунинг учун, ута зарур уолат булиб уолмаганда “кучли сузлар”дан фойдаланишдан узингизни тийинг, уларни уауиуатдан уам ута мууим булган, жараён секинлаштирилса оуибати ёмон булиш уавфи бор уолатлар учун асраб ууйинг. Бошуа уар уандай уолатларда узингизни эркин ууйинг.

 

Оцените статью
HAQIDA
Добавить комментарий
Яндекс.Метрика