Менинг бизнесимни инқирозлар айланиб ўтишади.
(Ёнғин бошланса, бунда тайёрмисиз?)
Корхонангиз дуч келиши мумкин бўлган инқироз ҳолатларини албатта сиз олдиндан кўра билишингиз керак. Кўпчилик бизнесга учишни ўргатишади. Лекин унга тўғри йиқилишни ҳам ўргатиш жуда муҳимдир. Ёки умуман йиқилишнинг олдини олиш керак. Ҳатто ёнғин ёки сув тошқини бўлса ҳам, кейинги куни компания ишини давом эттириши керак. Шунингдек кутилмаган ҳолатларнинг олдини олувчи бизнес-жараёнларни ақл билан қуриш керак бўлади.
Кутилмаган ҳолатлардан ҳимояланиши керак бўлган биринчи элемент – бу бухгалтериядир. Кўпчилик экспертлар, агар фирма “соғин сигир” шаклида ташкил этилган ва доимий равишда нақд пул келтириб турган бўлса, бухгалтерияга унчалик ҳам катта эътибор бермаслик мумкинлигини айтишади. Шунчаки юридик шахсни тез-тез ўзгартириб туриш ва эски нарсаларни кўмиб ташлаш керак.
Агар сиз бизнесни “сотиш учун” ёки уни IPOга чиқариш учун қураётган бўлсангиз, бухгалтерия – бу жуда хавфли ҳудуддир.
Ҳатто йирик компаниялардаги бухгалтерларнинг квалификациялари жуда пастдир.
Энг ёқимсизи, 99% ҳолатларда бизнес эгаси унинг бухгалтериясида нималар бўлаётганидан солиқ инспекцияси бостириб келмагунча хабари ҳам бўлмайди. Катта штрафлар ва пеняларни тўлаганидан кейин у фақат бош бухгалтерни ишдан бўшатиши мумкин. Лекин бу билан у корхонаси кўрган зарарни қоплай олмайди.
Бухгалтерияни мустақил равишда, мукаммал ўрганиш ҳам яхши қарор эмас. Чунки бу соҳа жуда тез ўзгаради ва ушбу ўзгаришларнинг барчасига реакция билдириш жуда кўп вақтни олиб қўяди.
Воқеаларнинг бундай ривожидан ўзингизни ҳимоялаш учун 2 усул мавжуд. Агар бунга бюджетингизнинг имконияти бўлса, бухгалтерияни аутсорсингга бериш керак. Ўзининг ишига молиявий жиҳатдан жавоб
берадиган ва солиқ идоралари сизнинг бизнесингизга бирорта айб қўйишадиган бўлса, штраф ва пеняларни шартномага биноан ўзи тўлайдиган компанияни топинг.
Агар сизнинг вазифангиз – ушбу соҳадаги чиқимларни оптималлаштириш бўлса, доимий равишда аудиторлик текширувини ўтказишингиз мумкин. Расмий хулоса бериладиган аудит қимматга тушади. Сизнинг ходимларингизнинг ишлаш самарадорлиги ҳақида тасаввур пайдо бўлиши учун аудиторни бутун бухгалтерияни эмас, балки унинг бир қисмини текшириш учун чақиришингиз ҳам мумкин. Бухгалтерияда бўлаётган воқеаларнинг объектив ҳолатини билиш учун текширув вақтида бош бухгалтер текширувчилар билан контакт қилмаслигини таъминлашингиз керак бўлади.
Симптомлар билан курашишми ёки сабаб биланми? Сизнинг бизнесингиздаги барча муаммолар ё бажаришдаги ёки бошқариш ва назоратдаги нотўғри тизимдан юзага келади. Ўғирлик, камомад, ёмон сотув, ходимларнинг етишмаслиги ва бошқаларнинг барчасини тизим категориясига ўтказиш мумкин. Тизим бўлса – стабиллик ҳам бўлади. Акс ҳолда ҳаммаси ўз холига ташлаб қўйилган бўлади.
MacDonald’s нимаси билан яхши? Шуниси биланки, сиз унинг истаган мамлакатдаги бирор офисига киришингиз билан биг-мак нима эканлигини, уни кока-кола ва картошка билан берилишини, унинг уйингиз ёнидаги MacDonald’s ресторанидаги каби сифатга эга бўлишини, тоза жойда ўтиришингизни биласиз.
Шундай нарсалар борки, улар барча бизнесларда бир хил бўлиши шарт. Шунинг учун ҳар битта жараён бўйича хужжатлаштирилган тизимга эга бўлишингиз шарт.
Муваффақиятнинг ҳақиқий қоидаси: симптомлар билан курашиш, ёнғинни ўчириш ва доимий равишда содир бўлиб турадиган ташқи инқирозларга реакция билдириш ўрнига ушбу муаммоларнинг сабабини аниқлашингиз ва уни бартараф қилишингиз керак.
Ҳар бир нарсанинг илдизига эътибор бериш керак. Тўғри тизимлар буни қилишингизга имкон беради. Бунинг натижасида стресслар йўқолади, сиз бизнес ва унинг натижалари устидан назоратни ўз қўлингизга оласиз. Кейин уларни, агар истасангиз, янада кенгайтиришингиз мумкин.
Фақат тизимларгина сизга ўзингиз истаган нарсани истаганингиздай қилиб, тўлақонли ҳаёт кечиришингизга имкон беради. Истасангиз – ишланг, истасангиз – пляжда ётинг, истасангиз – дунёнинг нариги чеккасига кетинг. Тизимсиз бизнес қилиш – бу соат неча бўлганлигини аниқ билиш учун кун бўйи бузуқ соатнинг стрелкасини керакли тезлик билан қўлда айлантириш билан баробардир. Тизим билан ишлашда эса – пружина бир марта буралади ва дам олишга кетилади. Бунда сиз истаган пайтингизда соатга қараб, аниқ вақтни билишингизга ишончингиз комил бўлади.